مقدمه مقاله: افرادی که دچار این اختلال هستند، احساس افسردگی، تحریکپذیری و خستگی میکنند. در اغلب موارد، اینگونه بیماران با ترکیبی از نوردرمانی و داروهای ضدافسردگی درمان میشوند امّا پژوهشها نشان داده است که روشهای رفتاری-شناختی نیز در درمان این اختلال مؤثرند.
اختلال عاطفی فصلی چیست؟
چه کسانی دچار اختلال عاطفی فصلی میشوند؟
چه چیزی باعث اختلال عاطفی فصلی میشود؟
سروتونین، مادّه شیمیایی مهمی در مغز است که به عنوان ?انتقالدهنده عصبی? شناخته میشود. انتقالدهنده عصبی، مولکولی در مغز است که به سلّولهای عصبی کمک میکند که با یکدیگر کار کنند. یکی از نقشها و وظایفی که سروتونین در مغز دارد، عمل کردن به عنوان پلیس راهنمایی و رانندگی برای سایر انتقالدهندههای عصبی است. بدون وجود سروتونین به مقدار کافی، بسیاری از فعالیتهای بدن و از جمله حالتهای روحی، تحت تاثیر قرار میگیرند. کاهش روشنایی روز، باعث افزایش تولید هورمون خاصی در بدن به نام ملاتونین ( melatonin ) میشود. نقش ملاتونین هنوز به درستی مشخص نشده است امّا تصوّر میشود که به فرایند خوابیدن کمک کند زیرا بدن آن را در شب و در خلال خواب، آزاد میکند. این دو باهم، یعنی کمبود سروتونین (که باعث هماهنگی و همکاری سلّولهای عصبی میشود) و افزایش ملاتونین (که بدن را به حالت خواب میبرد) باعث اختلال عاطفی فصلی میشوند. نشانههای اختلال عاطفی فصلی چیست؟ میل شدید به کربوهیدراتها و قند (گاهی با افزایش وزن توأم میگردد) کاهش تمایل جنسی .1مشکل در تمرکز کردن .2کاهش کارایی .3شکل در بیدار شدن در صبحها .4خستگی .5لذت نبردن یا کاهش علاقه نسبت به فعالیتهایی که معمولاً ارضاء کننده هستند. مثل خواندن یک کتاب خوب یا گوش دادن به موسیقی .6احساس افسردگی یا غمگینی .7بیحوصلگی .8رخوت و خوابآلودگی .9کاهش دمای بدن .10خوابیدن به مقدار زیاد .11کنارهجوئی از فعالیتهای اجتماعی
اختلال عاطفی فصلی چگونه تشخیص داده میشود؟
روشهای درمان اختلال عاطفی فصلی چیست؟
1- نوردرمانی نوردرمانی باید از اواسط شهریور و پیش از شروع نشانهها و عوارض آغاز گردد. نوردرمانی معمولاً هر روز صبح و درست پس از بیدار شدن از خواب باید صورت گیرد. پژوهشها نشان داده است که بهترین مقدار مصرف، 10000 لوکس به مدّت 30 دقیقه است. برای بعضیها یک جلسه نوردرمانی دیگر در بعدازظهر نیز ممکن است لازم باشد. معمولاً از دستگاهی به نام ?جعبه نور? برای این کار استفاده میشود. این جعبه حاوی لامپهای فلورسنت است و به سادگی قابل حمل میباشد. فرد میتواند آن را در هر مکانی که مناسب تشخیص میدهد، مانند روی پاتختی، روی میز کار و یا روی میز آشپزخانه، قرار دهد. نباید به طور مستقیم به نور نگاه کرد. یک جلسه نوردرمانی میتواند بین 15 دقیقه تا 3 ساعت طول بکشد و میزان تابش نور نیز بسته به هر فرد متفاوت است. امّا همان گونه که گفته شد، بهترین مقدار مصرف 10000 لوکس برای 30 دقیقه است. بنابراین اگر جعبه نور شما 2500 لوکس نور ساطع میکند باید مدّت نوردرمانی را نیز متناسب با آن، چهاربرابر یا 2 ساعت در نظر بگیرید. نوردرمانی ممکن است اثرات جانبی نیز همراه داشته باشد، هر چند گزارش مهمی در این مورد داده نشده است. برخی از اثرات جانبی عبارتند از: 1. مشکل در خوابیدن 2. خستگی در چشمها 3. احساس بیتابی 4. سردرد 5. بیحوصلگی 6. تهوّع
2- داروهای ضدافسردگی 3- سایر ایدههای خود درمانی 1. مصرف کمتر کربوهیدراتها 2. مدیریت استرس 3. ورزش کردن بیشتر 4. افزودن نور به محیط کار و زندگی، با افزودن لامپ یا کنار زدن پردهها یا قطع شاخ و برگهای درختهایی که مانع از رسیدن نور خورشید هستند. 5. داشتن یک برنامه خواب ثابت 6. نشست کنار پنجره، در صورت امکان 7. راه رفتن در روزهای آفتابی، حتی روزهای سرد زمستان 8. مسافرت رفتن به مکانهای گرم و آفتابی، به هنگام تعطیلات
|